Willem J. Ouweneel

Emeritus hoogleraar

Publicist

Schrijver

Spreker/prediker

Willem J. Ouweneel

Emeritus hoogleraar

Publicist

Schrijver

Spreker/prediker

Blog Post

Psalmendagboek Dag 14: Psalm 8:5-10

05/08/2023 Column

Veel van wat wij Messiaanse Psalmen noemen, zijn ook door Joden als Messiaans erkend, maar Psalm 8 juist niet. En dat ondanks bijvoorbeeld Jesaja 11:1-10 en 65:21-35. Inderdaad: in eerste instantie gaat het in deze Psalm om Adam, de mens die, mét Eva, heer was over de aarde en begiftigd met vermogens die hem weinig minder dan goddelijk maakten. Maar al in de tijd tussen het Oude en het Nieuwe Testament kreeg ben-Adam steeds meer een Messiaanse betekenis, en dat nam het Nieuwe Testament over. Ook Jezus gaf in Mattheüs 21:16 indirect een Messiaanse strekking aan Psalm 8. Bovendien wordt vers 7b (‘alle dingen hebt U onder zijn voeten gelegd’) toegepast op Christus (1 Kor. 15:27; Ef. 1:22).

Vers 6 zegt: ‘U [God] hebt hem [de mens] weinig minder gemaakt dan elohim’. Dit laatste woord betekent in eerste instantie ‘God’. De mens is geschapen in het beeld en naar de gelijkenis van God (Gen. 1:27), en dat maakt de mens zo verheven – bijna als God zelf. Maar zo’n uitspraak zou haast als godslastering kunnen worden beschouwd! Daarom heeft reeds de Septuaginta het woord elohim opgevat als ‘goden’, in de zin van hemelwezens, dus: ‘engelen’; in navolging daarvan geeft de Statenvertaling het ook zo weer. Geen wonder: dit is ook de uitleg van Hebreeën 2: toen Christus de dood inging, kwam Hij daarmee voor korte tijd zelfs beneden de (onsterfelijke) engelen te staan! Maar in zijn opstanding en hemelvaart heeft God Hem met eer en heerlijkheid gekroond en alle dingen onder zijn voeten gelegd: schapen en ossen (dus de tamme dieren), de wilde dieren, de vogels in de lucht en de vissen in de zee (en ook de engelen) (vs. 8-9).

De Psalm eindigt met de lofprijzing waarmee hij begon, maar nu als het ware op een hoger niveau, nu de Zoon des mensen ten tonele is verschenen!

In zekere zin is de Zoon des mensen van Psalm 8 groter dan de Zoon van God in Psalm 2 (althans als degene die als Zoon verwekt is uit een vrouw; Luk. 1:35). ‘Zoon van God’ is Hij primair in relatie tot Sion (Ps. 2:6), en vervolgens de volkerenwereld (2:8), maar ‘Zoon des mensen’ is Hij in relatie tot de hele schepping. Dit past helemaal bij Johannes 1, waar het in vers 50 om de ‘Zoon van God’ gaat (Ps. 2), maar in vers 52 om de ‘Zoon des mensen’ (Ps. 8)! En zoals Jezus het beschrijft, lijkt dit tweede groter te zijn dan het eerste…